ฟันคุด
เลือกหัวข้อที่ต้องการอ่าน
- ฟันคุดคืออะไร
- ฟันคุดเกิดจากอะไร
- ฟันคุดมีกี่แบบ
- รู้ได้อย่างไรว่ามีฟันคุด
- วิธีการรักษาฟันคุด
- การเตรียมตัวก่อนรักษาฟันคุด
ฟันคุด คืออะไร
ฟันคุด คือ ฟันที่ไม่สามารถขึ้นมาในช่องปากได้ตามปกติ มีลักษณะการล้มเอียงของฟันที่ผิดปกติไปหรือมีพื้นที่ไม่เพียงพอให้ฟันขึ้น ทำให้เห็นฟันขึ้นเพียงฟันบางส่วน หรือไม่เห็นในช่องปากเลยเนื่องจากฟันฝังตัวอยู่ใต้เหงือกบริเวณกระดูกขากรรไกร โดยส่วนใหญ่จะพบได้ที่ตำแหน่งฟันกรามซี่ในสุด นอกจากนี้ยังพบได้ที่ตำแหน่งฟันเขี้ยว ฟันกรามน้อย หรือจุดที่เกิดฟันเกินได้อีกด้วย
ฟันคุดเกิดจากอะไร
ฟันคุดเกิดจากการพื้นที่บริเวณขากรรไกรมีไม่เพียงพอให้ฟันขึ้นได้อย่างเหมาะสม หรือการวางตัวของหน่อฟันที่ล้ม เอียง หรืออยู่ผิดตำแหน่ง อาจเป็นผลมาจากพันธุกรรมที่ขากรรไกรมีขนาดเล็ก แคบ หรือตัวฟันมีขนาดใหญ่กว่าปกติ
ฟันคุดมีกี่แบบ
โดยทั่วไปฟันคุดมี 2 แบบ แบ่งตามลักษณะของเนื้อเยื่อที่ปกคลุมฟันคุดได้ ดังนี้
1. ฟันคุดแบบมีเหงือกปกคลุม (Soft Tissue Impaction) ลักษณะฟันคุดประเภทนี้ จะสามารถคลำได้ในช่องปาก จะมีเพียงเหงือกที่คลุมตัวฟันอยู่ บางกรณีอาจสามารถมองเห็นตัวฟันได้บางส่วน ฟันคุดประเภทนี้สามารถถอนได้ หรือผ่าแต่เหงือกโดยไม่ต้องกรอกระดูก
2. ฟันคุดที่อยู่ภายใต้กระดูกขากรรไกร (Bony impaction) เป็นฟันคุดที่มีกระดูกคลุมตัวฟันบางส่วนหรือทั้งซี่ ฟันคุดประเภทนี้มักจะพบจากการถ่ายภาพรังสี และจะมีความยากกว่าในการผ่าตัด เนื่องจากจะต้องมีการกรอกระดูกหรือกรอฟันร่วมด้วย
รู้ได้อย่างไรว่ามีฟันคุด
ฟันคุดมีหลายแบบ บางกรณีอาจจะมองไม่เห็นได้ด้วยตา หรือคลำได้ในช่องปาก เพราะฟันไม่สามารถโผล่พ้นเหงือกตามแนวฟันปกติได้ แต่สามารถสังเกตฟันคุดได้ ดังนี้
1. เริ่มมีการปวดหรือเจ็บเมื่อสัมผัสบริเวณฟันคุด รู้สึกเจ็บเหงือกที่คลุมฟันคุด หรือเมื่อกัดหรือเคี้ยวอาหารโดนบริเวณฟันคุดอาจทำให้รู้สึกปวดได้
2. มีอาการเหงือกบวมแดง มีหนอง เนื่องจากฟันคุดที่พยายามดันตัวเองออกมาอาจทำให้เนื้อเยื่อหรือเหงือกบวมแดง เกิดการอักเสบได้ และอาจจะทำให้มีอาการบวม มีหนองอันเนื่องมาจากมีเศษอาหารติดในซอกเหงือกได้
3. สังเกตเห็นปุ่มฟัน หรือจุดก้อนสีขาวปรากฏอยู่ในตำแหน่งที่ไม่ปกติ เช่น อาจเห็นฟันปรากฏบริเวณด้านหลังของปากหรือถูกปิดบังด้วยเนื้อเยื่อหรือเหงือก
4. มีกลิ่นปาก จากฟันคุดที่โผล่ขึ้นมาพ้นเหงือกบางส่วน อาจก่อให้เกิดช่องว่างบริเวณซอกฟันคุดและฟันข้างเคียง ทำให้เศษอาหารเข้าไปติด ทำความสะอาดได้ยาก ทำให้มีกลิ่นปาก ลามไปถึงฟันผุได้
วิธีรักษาฟันคุด
การรักษาฟันคุด สามารถทำได้โดยการถอน หรือผ่าฟันคุด ขึ้นอยู่กับสภาพ ตำแหน่ง การเรียงตัวของฟันคุดในแต่ละบุคคล
การถอนฟันคุดเหมาะกับ
• ฟันคุดที่โผล่ขึ้นจากแนวเหงือกจนสุด สังเกตตัวฟันให้เห็นได้ในช่องปาก
• มีช่องว่างในปากเพียงพอสำหรับให้ฟันขึ้นได้โดยไม่ซ้อนเก ไม่กระทบกับอาการเจ็บปวด ไม่มีปัญหาการเรียงตัวของฟัน
• ฟันคุดประเภทที่ไม่ติดอยู่ใต้เหงือกหรือกระดูกขากรรไกร
การผ่าฟันคุดเหมาะกับ
• ฟันคุดที่ยังโผล่ออกมาจากเหงือกหรือกระดูกไม่เต็มที่
• ฟันคุดมีอาการปวด บวม ติดเชื้อ กระทบกับฟันซี่ข้างเคียง
• ฟันอยู่ในตำแหน่งที่อาจก่อให้เกิดปัญหาทางทันตกรรมในอนาคตได้ เช่น มีแนวการขึ้นเบียดฟันซี่ข้างๆ ทำให้ฟันล้มหรือซ้อน
• ฟันมีความเสี่ยงที่จะทำลายกระดูกขากรรไกรหรือฟันซี่ข้างเคียงจากตำแหน่งหรือรูปแบบการเจริญเติบโต
การเตรียมตัวก่อนรักษาฟันคุด
- นอนหลับและพักผ่อนให้เพียงพอ
- งดดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
- งดเว้นการสูบบุหรี่
- ทำความสะอาดช่องปากและฟันก่อนรักษา
- ถ้าหากมีโรคประจำตัวหรือรับประทานยาหรือวิตามินต้องแจ้งทันตแพทย์ให้ทราบก่อนเสมอ